Άι Γουέι Γουέι

Ο Κινέζος καλλιτέχνης Άι Γουέι Γουέι γεννήθηκε στις 28 Αυγούστου του 1957 στο Πεκίνο. Μεγάλωσε στα βορειοδυτικά της Κίνας, όπου έζησε κάτω από σκληρές συνθήκες λόγω της εξορίας του πατέρα του. Ως καλλιτέχνης ακτιβιστής επέκρινε ανοιχτά τη στάση της κινεζικής κυβέρνησης για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ενώ η τέχνη του Άι Γουέι Γουέι υμνήθηκε διεθνώς, η συχνά προκλητική και ανατρεπτική διάσταση της τέχνης του, καθώς και η πολιτική του ειλικρίνεια, πυροδότησε διάφορες μορφές καταστολής από τις κινεζικές αρχές. Το 2011, ο Άι Γουέι Γουέι συνελήφθη στο διεθνές αεροδρόμιο του Πεκίνου στις 3 Απριλίου, για «οικονομικά εγκλήματα». Κρατήθηκε για 81 ημέρες χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες. Αφού του επέτρεψαν να φύγει από την Κίνα το 2015, έφυγε για την Γερμανία, Βρετανία και τέλος στη Πορτογαλία.

Οι λεπτομέρειες της κράτησής του έγιναν γνωστές από το έργο του SACRED, μια από τις τρεις εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας που έφεραν την υπογραφή του στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2013. Μέσα στην εκκλησία του Sant’ Antonin υπήρχαν έξι μεγάλα κουτιά από σίδηρο, σαν σαρκοφάγοι. Οι επισκέπτες μπορούσαν να κρυφοκοιτάξουν και να δουν σε γλυπτά την αναδημιουργία των σκηνών από την κράτησή του. Η εμπειρία, να κοιτάζεις τον εγκλεισμό του σε ένα «φέρετρο», ήταν σχεδόν εφιαλτική.

Ερεύνησε τη διαφθορά και τις συγκαλύψεις της κυβέρνησης ιδιαίτερα το σκάνδαλο διαφθοράς στα σχολεία του Σετσουάν μετά την κατάρρευση των σχολείων στο σεισμό του Σιτσουάν το 2008.

Το 2009 έγινε παγκόσμιο σύμβολο κατά του ολοκληρωτισμού, όταν έκανε γνωστά τα ονόματα των κινέζων μαθητών που σκοτώθηκαν από σεισμό στο Σετσουάν. Μετά από προσωπική έρευνα ενός έτους, έφτιαξε μία εγκατάσταση από σχολικές τσάντες, ένα μνημείο-μνημόσυνο για τα παιδιά που χάθηκαν από κακοτεχνίες των εργολάβων. Με αυτόν τον τρόπο θέλησε να στηλιτεύσει τόσο την κρατική διαφθορά, όσο και την ατιμωρησία των υπευθύνων.

Το 2010 γέμισε το τεράστιο Τurbine Hall της Tate Modern του Λονδίνου με ακριβώς 100.000.000 ηλιόσπορους από πορσελάνη, ο καθένας από έναν τεχνίτη από την κινέζικη πόλη Jingdezhen. Ως εκ τούτου, εκατοντάδες άτομα είχαν προσληφθεί για να παράγουν με το χέρι αυτό που φαινόταν να προήλθε από τη φύση. Ενώ το νόημα αυτού του έργου παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα, η ετικέτα “Made In China” δεν θα μοιάζει ποτέ εντελώς ίδια μετά την εμπειρία αυτής της έκθεσης. Τι σημαίνει να είσαι πολίτης στη σημερινή κοινωνία; Είμαστε ασήμαντοι ή ανίκανοι αν δεν ενεργήσουμε μαζί; Τι σημαίνουν οι αυξανόμενες επιθυμίες μας, ο υλισμός για την κοινωνία, το περιβάλλον και το μέλλον.

Στο επίκεντρο της προσοχής του βρίσκονται και οι πρόσφυγες. «Δεν υπάρχει προσφυγική κρίση, μόνο ανθρωπιστική κρίση μέσα στην οποία έχουμε χάσει πολύ βασικές μας αξίες».

Το έργο του «Ο Νόμος του Ταξιδιού» είναι μια μνημειώδεις εγκατάσταση που εκτέθηκε το 2018 στην Πράγα. Πρόκειται για μια λέμβο μήκους 70 μέτρων, επάνω στην οποία βρίσκονται 258 υπερμεγέθεις φιγούρες προσφύγων. Είναι μια ακόμα εγκατάσταση με την οποία ο κινέζος καλλιτέχνης εκφράζει το έντονο ενδιαφέρον για την μοίρα των προσφύγων. Η λέμβος αιωρείται στο κενό και η «υπερφυσική» μορφή αντικατοπτρίζεται σε μια μεγάλη κρυστάλλινη σφαίρα.

Έχει δημιουργήσει μια σειρά από Γλυπτά, Εικαστικές εγκαταστάσεις, Αρχιτεκτονικά έργα, Φωτογραφίες και Βίντεο.

Ο Άι Γουέι Γουέι έχει χαρακτηριστεί ο καλλιτέχνης με τη μεγαλύτερη επιρροή της εποχής μας.  Τα έργα του προκαλούν προβληματισμό, με τρόπο άμεσο, πέρα και πάνω από τα εμπόδια της γλώσσας.

Ο ίδιος πρώτα δηλώνει ακτιβιστής κι έπειτα εικαστικός. «Η σπουδαία Τέχνη έρχεται από εκεί που δοκιμάζετε η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Κάνω την προσπάθειά μου ως άτομο, ως πολίτης, ως καλλιτέχνης. Με το έργο μου υποστηρίζω τις πιο σημαντικές από τις ανθρώπινες αξίες. Αυτή είναι η καλλιτεχνική μου προσπάθεια, στην οποία κάθε φορά αφοσιώνομαι με όλες μου τις δυνάμεις».