Takis

Ο Τάκης (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Παναγιώτη Βασιλάκη), υπήρξε παγκοσμίου φήμης γλύπτης, γνωστός διεθνώς ως Takis. Αυτοδίδακτος εκ πεποιθήσεως και πρωτοπόρος της κινητικής τέχνης, κατάφερε να δημιουργήσει μια άρρηκτη σχέση ανάμεσα στην τέχνη και τις επιστήμες συνδυάζοντας στοιχεία της φύσης και φυσικής στη γλυπτική του. Από τις αρχές της δεκαετίας’ 60 πραγματοποίησε τομή στην πρωτοποριακή γλυπτική. Επηρεασμένος από τον Αλεξάντερ Κάλντερ και τον Ζαν Τενγκελί πειραματίστηκε πάνω σε κινητικές γλυπτικές φόρμες, ηλεκτρομαγνητικούς μηχανισμούς, αυτόματα που παράγουν ήχους, μηχανικά ελάσματα  που κινούνται σαν μίσχοι λουλουδιών, σήματα της τροχαίας που αναβοσβήνουν, εξαρτήματα παλιών εργαλείων που ανασυντίθενται μ’ έναν τρόπο αναρχικό.

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 25 Οκτωβρίου 1925. Η καλλιτεχνική του πορεία ξεκίνησε σε ηλικία 20 ετών και πέρασε περισσότερα από εβδομήντα χρόνια διευρύνοντας το πεδίο της τέχνης και οδηγώντας το σε τομείς που προηγουμένως ανήκαν στους πειραματικούς φυσικούς. Πρωταγωνιστής στο κίνημα της κινητικής τέχνης της δεκαετίας του 1960, φιλοτέχνησε γλυπτά, πίνακες, παραστάσεις και ηχητικά έργα που ενσωματώνουν αόρατες δυνάμεις ως τέταρτη διάσταση-πιο συγκεκριμένα τον μαγνητισμό, το δια βίου θέμα μελέτης του.

Μεταξύ των πολλών έργων του που περιλαμβάνουν ηλεκτρομηχανικές συσκευές, που συχνά συνέλλεγε υλικά από εγκαταλελειμμένο στρατιωτικό εξοπλισμό, συγκαταλέγεται η σειρά «Σινιάλα», γλυπτά που μοιάζουν με κεραίες με μεταλλικά σχήματα ή φώτα που αναβοσβήνουν και τα οποία λικνίζονται στις παραμικρές δονήσεις. Ο Takis δημιούργησε επίσης ανάγλυφα, πίνακες ζωγραφικής και γλυπτά που χρησιμοποιούν μαγνήτες για να κινούν μεταλλικά αντικείμενα αναρτημένα κοντά στις επιφάνειές τους. Αντίστοιχα, μια άλλη σειρά, με τίτλο «Μουσικά», είναι αυτοματοποιημένα όργανα που χρησιμοποιούν ηλεκτρομαγνήτες και εξαρτήματα ηλεκτρικής κιθάρας για να δημιουργήσουν ατμοσφαιρικούς ήχους που ο καλλιτέχνης αποκαλούσε «ωμή μουσική».

Ο Takis έζησε και δημιούργησε στο Παρίσι, στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη και στην πατρίδα του στην Ελλάδα. Συναντήθηκε με τους ποιητές της γενιάς των Beat, τους Beatles και τον  Marcel Duchamp, ο οποίος και τον χαρακτήρισε «ακάματο δουλευτή των μαγνητικών πεδίων και γνώμονα των σιδηροτροχιών». Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ο Takis διοχέτευσε πτυχές της έρευνάς του σε κοινωνικές σφαίρες, θεωρώντας τις ανακαλύψεις του ως δυνάμεις ειρήνης και ανακούφισης.

Τα έργα του κοσμούν τις μόνιμες συλλογές των σπουδαιότερων μουσείων του κόσμου όπως το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης George Pompidou στο Παρίσι, το MOMA και το Guggenheim Museum της Νέας Υόρκης, τη  De Menil Collection στο Χιούστον, την Tate Modern του Λονδίνου, την  Peggy Guggenheim Collection στη Βενετία.  Στη Γαλλία, το Μουσείο του Jeu de Paume, το  Palais de Tokyo και το Fondation Maeght έχουν οργανώσει μεγάλες αναδρομικές εκθέσεις αφιερωμένες στον καλλιτέχνη. Στην Ελλάδα ίδρυσε το 1986 το Κέντρο Ερευνών για την Τέχνη και τις Επιστήμες (Κ.Ε.Τ.Ε.), όπως είναι σήμερα γνωστό. 

Ο Takis πέθανε στις 9 Αυγούστου 2019, σε ηλικία 93 ετών.