
Gianna in Artland

Άννα Καφέτση
Η πρωτομαστόρισσα του ΕΜΣΤ

Στην Άννα Καφέτση και το όραμά της οφείλει το ΕΜΣΤ το γεγονός ότι μπόρεσε εντέλει να εγκατασταθεί στο κτίριο της οδού Καλλιρρόης, μολονότι η ίδια έφτασε μέχρι την πηγή χωρίς να πιει νερό. Το κράτησε όμως ζωντανό σε όλα αυτά τα χρόνια της περιπλάνησής του σε λιγότερο ή περισσότερο ακατάλληλους χώρους φιλοξενίας.
«Σε αντίθεση με τα όσα λέγονται, το μουσείο υπάρχει. Είναι χτισμένο λιθαράκι λιθαράκι». Με αυτά τα λόγια ξεκίνησε τον απολογισμό της δεκαετίας το 2010 ενώπιον των δημοσιογράφων η Άννα Καφέτση, τονίζοντας έτσι το γεγονός ότι, παρότι δέκα χρόνια μετά τα εγκαίνιά του το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης δεν είχε βρει ακόμη μόνιμη στέγη.
Σπούδασε Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και κατόπιν Αισθητική και Ιστορία Τέχνης στη Σορβόνη. Με την επιστροφή της στην Ελλάδα, παράλληλα με το διδακτορικό που έκανε στη Γαλλία, διορίζεται επιμελήτρια των συλλογών του 20ού αιώνα στην Εθνική Πινακοθήκη. Χαμηλών τόνων και διακριτική, μαθαίνει πως λειτουργεί ένα μουσείο, ενώ στο μεταξύ διδάσκει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Η μεγάλη στιγμή θα έρθει με την έκθεση που θα αφήσει εποχή το 1992 στην Εθνική Πινακοθήκη. Είναι οι «Μεταμορφώσεις του μοντέρνου», που χαρακτηρίζεται έκθεση – σταθμός καθώς θεσμοποιούσε τους μοντέρνους, ξεκαθάριζε το τοπίο για το ποιοι θα ήταν οι μεγάλοι της επόμενης εποχής.
Η αναγνώριση έρχεται το 2000, όταν αναλαμβάνει τη διεύθυνση ενός νέου, πολλά υποσχόμενου, αλλά επί της ουσίας ανύπαρκτου μουσείου. Μέσα σε λίγο χρόνο κατάφερε να μαζέψει τα πρώτα έργα. Με λιγοστά μέσα κατάφερε να φέρει στην Αθήνα καλλιτέχνες που συζητούνταν την ίδια εποχή στο εξωτερικό. Να κάνει εκθέσεις είτε ομαδικές και πολυσυλλεκτικές είτε ατομικές, που είχαν ωστόσο σαφή οικουμενική και πολυπολιτισμική προσέγγιση.
ΤΙΜΟΝΙ ΧΩΡΙΣ ΚΑΡΑΒΙ. Πίστη σε έναν στόχο; Πείσμα; Φιλοδοξία; Ότι και αν θεωρηθεί ως κίνητρο για την Άννα Καφέτση, το αποτέλεσμα είναι που μετράει. Αποδεικνύεται καλός καραβοκύρης και ας πήρε το 2000 που διορίστηκε στα χέρια της ένα τιμόνι χωρίς καράβι. Ένα μουσείο στα χαρτιά. Χωρίς συλλογή, δίχως στέγη.
Άνθρωπος δυνατός, δυναμικός και δραστήριος, με εξαιρετικές περγαμηνές και μεγάλη προϋπηρεσία στον τομέα της τέχνης ως επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης και εν συνεχεία ιδρύτρια και δημιουργός του ΕΜΣΤ από το οποίο απομακρύνθηκε σκανδαλωδώς λίγο πριν ανοίξει, η Άννα Καφέτση δηλώνει σήμερα εκ νέου παρούσα με φρέσκιες ιδέες, τολμηρές προσεγγίσεις και προ πάντων, με οράματα.